Zanik konkurencji

Kartelizacja produkcji prowadziła do zaniku konkurencji w dotychczasowych formach, gdyż umowy regulowały te czynniki, które do tej pory przedsiębiorstwa wykorzystywały w walce o klienta. Tradycyjne formy konkurencji rynkowej utrzymywały się w nie skartelizowanych gałęziach gospodarki albo też w stosunkach między kartelami a nielicznymi outsiderami (przedsiębiorstwami tej samej branży, lecz nie należącymi do kartelu). Nie oznaczało to jednak, że gospodarka kapitalistyczna wkroczyła w okres harmonijnej współpracy producentów. Wewnątrz karteli trwała walka jeszcze ostrzejsza, inne były jednak jej formy i cele. Każdy uczestnik porozumienia dążył przede wszystkim do uzyskania jak najdogodniejszych dla siebie warunków umowy. Jeśli sprzeczności na tym tle okazywały się zbyt silne, mogło nawet dojść do rozbicia kartelu. Między najpotężniejszymi firmami toczyła się walka o zdobycie decydującego wpływu na politykę organizacji kartelowej. Niekiedy w walce wykorzystywano wpływy we władzach państwowych. Drugą grupą związków monopolistycznych były wszelkiego rodzaju organizacje oparte na posiadaniu kontrolnych pakietów akcji jednych przedsiębiorstw przez inne (koncern, trust, holding itp.)