Środki pracy

Człowiek posługując się środkami pracy, zmienia i przekształca różnorodne przedmioty. Określamy je nazwą przedmiotów pracy. Mogą one przyjmować dwojaką-postać: przedmiotów pozbawionych przez człowieka bezpośredni ej łączności z przyrodą (ruda wydobyta w kopalni, drzewo ścięte w lesie itp.) albo też przedmiotów poddanych uprzednio przekształcającej działalności człowieka. Jeżeli przedmiot pracy został uprzednio poddany przekształceniu przez pracę ludzką, określamy go mianem surowca. Każdy więc surowiec jest przedmiotem pracy, lecz nie każdy przedmiot pracy jest surowcem. Istnienie środków i przedmiotów pracy nie wyczerpuje jeszcze koniecznych warunków procesu pracy. Musi zachodzić szereg innych warunków przedmiotowych, które nie wchodzą bezpośrednio do procesu pracy, ale bez których proces ów nie może się odbywać. Niezbędne więc jest istnienie budynków roboczych, dróg, systemu łączności, dostarczania energii itp. Przedmioty pracy oraz środki pracy – rozumiane szeroko – tworzą razem środki produkcji, czyli jej materialne składniki. Wynikiem procesu pracy jest produkt, który wykazuje zdolność zaspokajania określonych potrzeb, ma wartość użytkową. Praca, której rezultat stanowi powstanie produktu o określonej wartości użytkowej, jest pracą produkcyjną.