Zmiany we własności ziemskiej

Zmiany we własności ziemskiej

Także i wśród wielkiej własności ziemskiej następowały zmiany. W okresie kryzysu powstawały tzw. syndykaty rolnicze, stanowiące formę spółek obszarniczych, mające na celu pośrednictwo w zbycie artykułów rolnych i w nabywaniu narzędzi, maszyn itp. oraz pomoc w intensyfikacji produkcji. Działalność handlową podjęły też specjalne oddziały gubernialnych towarzystw rolniczych. W związku z nimi powstawały — nieliczne na razie — spółki handlowe jednoczące bogatych chłopów. Te oraz inne przedsięwzięcia ułatwiały intensyfikację produkcji w rolnictwie. Reprezentowały one dążenia rolnictwa typu kapitalistycznego, które w ten sposób próbowało przezwyciężyć skutki kryzysu. Utrudnione to było przez politykę przedsiębiorstw i organizacji monopolistycznych przemysłu. Zmierzały one do podniesienia cen nawozów sztucznych, żelaza, maszyn rolniczych i innych artykułów niezbędnych w nowoczesnej gospodarce rolnej. Doprowadziło to do konfliktów między organizacjami rolnymi a zrzeszeniami przemysłowymi. W mniejszym stopniu trudności kryzysowe odczuło rolnictwo zaborów pruskiego oraz austriackiego. W zaborze pruskim wysoki poziom gospodarki rolnej, a zarazem możliwość sprzedaży produktów rolnych w uprzemysłowionych częściach państwa niemieckiego ułatwiały przezwyciężenie trudności gospodarczych. W zaborze austriackim zaś stosunkowo niewielki stopień rozwoju gospodarki towarowej na wsi powodował, że chłopi mniej byli zależni od fluktuacji koniunktury na rynku.