Wstęp
Odpowiednie natężenie oświetlenia w miejscu pracy jest jednym z najważniejszych czynników wpływających na efektywność pracowników oraz ich zdrowie i samopoczucie. Brak odpowiedniego oświetlenia może prowadzić do zmęczenia wzroku, bólu głowy, a nawet chorób układu nerwowego.
Wymagania normatywne
Wymagania normatywne dotyczące natężenia oświetlenia w miejscu pracy są określone w przepisach BHP oraz w normach PN-EN 12464-1:2011 oraz PN-EN 12464-2:2014. Według tych przepisów, minimalne natężenie oświetlenia w miejscu pracy powinno wynosić:
- 300 lx w pomieszczeniach biurowych,
- 500 lx w pomieszczeniach szkolnych,
- 750 lx w pomieszczeniach laboratoryjnych i technicznych,
- 1000 lx w pomieszczeniach przemysłowych i magazynowych,
- 1500 lx w pomieszczeniach operacyjnych, np. salach operacyjnych i laboratoriach chemicznych.
Czynniki wpływające na natężenie oświetlenia
W natężeniu oświetlenia w miejscu pracy istotne są takie czynniki jak:
1. Rodzaj źródła światła – różne źródła światła emitują różne ilości światła o różnych barwach. W miejscach pracy zaleca się stosowanie źródeł światła o wysokiej barwie, np. żarówek LED lub świetlówek o barwie neutralnej lub dziennym świetle.
2. Umiejscowienie źródła światła – źródło światła powinno być umieszczone w taki sposób, aby zapewnić równomierne oświetlenie całego pomieszczenia. Należy unikać oświetlenia punktowego, które może powodować odblaski i cienie.
3. Kolor ścian i sufitów – jasne kolory ścian i sufitów odbijają światło, co zwiększa natężenie oświetlenia w pomieszczeniu.
4. Przepuszczalność okien – im większa przepuszczalność okien, tym więcej naturalnego światła wpada do pomieszczenia, co zmniejsza potrzebę sztucznego oświetlenia.
5. Czas trwania oświetlenia – długość trwania oświetlenia powinna być dostosowana do charakteru pracy wykonywanej w danym pomieszczeniu. W pomieszczeniach biurowych zaleca się oświetlenie przez cały dzień pracy, natomiast w pomieszczeniach przemysłowych, gdzie praca odbywa się w systemie zmianowym, oświetlenie powinno być dostosowane do zmieniających się warunków oświetleniowych na zewnątrz.
Skutki braku odpowiedniego oświetlenia
Brak odpowiedniego oświetlenia w miejscu pracy może prowadzić do szeregu negatywnych skutków dla pracowników. Najczęściej wymieniane to:
1. Zmęczenie wzroku – brak odpowiedniego oświetlenia może powodować zmęczenie wzroku, a w dłuższej perspektywie prowadzić do chorób oczu.
2. Bóle głowy – zbyt słabe oświetlenie może prowadzić do bólów głowy, szczególnie u osób z nadwrażliwością na światło.
3. Zmniejszenie efektywności pracy – brak odpowiedniego oświetlenia może prowadzić do zmniejszenia efektywności pracy, a w konsekwencji spowolnienia tempa pracy i wydłużenia czasu potrzebnego na wykonanie zadań.
4. Choroby układu nerwowego – długotrwałe narażenie na brak odpowiedniego oświetlenia może prowadzić do chorób układu nerwowego, takich jak depresja czy nerwice.
Podsumowanie
Odpowiednie natężenie oświetlenia w miejscu pracy jest kluczowe dla zdrowia i samopoczucia pracowników oraz dla efektywności wykonywanej przez nich pracy. Wymagania normatywne dotyczące natężenia oświetlenia powinny być respektowane, a czynniki wpływające na oświetlenie w miejscu pracy powinny być odpowiednio dostosowane. Brak odpowiedniego oświetlenia może prowadzić do szeregu negatywnych skutków dla pracowników, w tym zmęczenia wzroku, bólu głowy, zmniejszenia efektywności pracy oraz chorób układu nerwowego.
